‘Het woord staat centraal in de kerkdienst, maar een organist kan dat muzikaal verklanken’, onderstrepen de jubilerende organisten van de PKN - Gereformeerde Kerk in Aalden hun rol. Beide werden afgelopen zondag door het kerkbestuur uitgebreid in het zonnetje gezet.
‘Orgel laten jubelen’
De 74-jarige Mans Kuipers brengt zijn gevoel over de afgelopen halve eeuw treffend onder woorden: ‘Dankbaar dat ik het zo heb mogen beleven en ervaren. De gemeente reageert altijd heel goed op de aanzet van de organist en het karakter van het te zingen lied. Is het ingetogen dan pakken zij dat ook zo op. Is het uitbundig dan wordt er veelal uit volle borst gezongen. Dan moet je het orgel laten jubelen…’. zei ds. Van der Berg ooit eens tegen mij.’
‘Ik voel me hier thuis’
Ook Hans de Graaf (55) kijkt met veel voldoening terug op de afgelopen veertig jaar. ‘Ik heb altijd met veel plezier in Aalden gespeeld. Het orgel ligt me goed, de te zingen liederen passen over het algemeen bij mij en bovenal voel ik me hier thuis. Het is een gemeente die ook altijd goed reageert op het orgel en meegaat als het orgel ingetogen speelt of juist uitbundig.’ Hans heeft van 1991 tot 1996 in Aalden gewoond. ‘Toen ik in verband met mijn werk verhuisde, bleef ik organist (en pianist) van het kerkkoor Loof den Heer (het latere Laudate Deo/red). Zodoende ben ik altijd aan Aalden verbonden gebleven, ook al ben ik ongeveer zeven jaar geleden wel gestopt als begeleider van het koor.’
Mooiste aspect
Het mooiste aspect van het orgelspel noemt Mans de ontspanning die het geeft. ‘Muziek roert de geest en betekent het verzetten van de zinnen. Het echte genieten ontstaat pas na de inspanning van het kunnen spelen van het ingestudeerde stuk. Bovenal is het ook een stuk geloofsbeleving van de bewerkingen en zettingen van geestelijke liederen.’ Hans de Graaf kan vooral genieten van de wisselwerking tussen gemeente en orgel. ‘Ik wil dan ook altijd van tevoren de liturgie hebben om het karakter van de dienst vooraf in te kunnen schatten. Uitbundig of juist ingetogen.’ De betrokken organisten Kuipers en De Graaf zien het als hun belangrijkste taak om de samenzang te ondersteunen en te stimuleren.
Mans op orgeltje van oma
Mans leerde de beginselen van het orgelspel op een orgeltje bij zijn oma. ‘Een tante van mij speelde op dit orgel met klavaschrie, wat vooral geschikt was voor zelfstudie. Daarna heb ik een harmonium aangeschaft en heb ik van 1957 tot 1961 orgelles gehad van Cor Luken. In 1960 hebben Wim Jonker en ik proef gespeeld voor de Kerkenraad en organist Jan Pauw. Geleidelijk aan werden we ingepast in het rooster en van 1962 werd het permanent vanwege het overlijden van Jan Pauw.’
Hans begon op 10-jarige leeftijd
Hans is op 10-jarige leeftijd begonnen. ‘Toen mijn broer Kasper, die ook organist was, op 16-jarige leeftijd overleed, ben ik begonnen met orgel spelen en binnen vier jaar was ik al kerkorganist. Heb dat in verschillende kerken gedaan, van Zuidlaren tot Almere en van Arnhem tot Groningen. En natuurlijk in Aalden. En altijd met veel plezier.’
‘Iets wat echt mooi is, blijft altijd’
Eén ding is duidelijk: op hun taak als kerkorganist in Aalden zijn Kuipers en De Graaf nog lang niet uitgekeken. ‘Iets wat echt mooi is, blijft altijd‘, zeggen beide. ‘Zolang het te doen is en de Kerkenraad dat wenst, blijft dat zo’, vult Mans aan. Ook zijn collega Hans deelt deze mening: ‘Ik wil graag de 50 en 60 jaar in Aalden als organist halen....!’
Bijschrift foto: Mans Kuipers (74) en Hans de Graaf (55) vierden afgelopen zondag hun respectievelijk 50- en 40-jarig jubileum als kerkorganist van de PKN-Gereformeerde Kerk van Aalden. (Foto: Monique Jonkman-Koolen)
Oes Eig’n Kraantien d.d. 3 oktober 2017.
