WEZUP - De geboren en getogen Wezuper Jan Reinders (72) draagt het monumentale kerkje in Zweeloo al vele jaren op handen. Hij is door zijn toewijding en plichtsgetrouwe instelling een uitstekend ambassadeur voor de zaak van de kerk. Reinders onderstreept die nauwe verbintenis onder meer als kerkenraadslid, waarnemend koster en als lid van de werkgroep Kerkgebouw. Het liefst zou Jan Reinders de openingsuren van het historische bedehuis aan de Wheem in Zweeloo sterk willen verruimen. ‘Wat mij betreft moet de kerk ook doordeweeks open zijn. Ik realiseer me dat dit praktisch gezien best wel moeilijk is, maar ik zie de kerk als het huis van God en dat huis zou vaker toegankelijker moeten zijn. Als ik hier overdag aan het werk ben dan komen er steevast bezoekers binnen. Toeristen of ingezetenen, die even de rust zoeken. Een kaarsje willen opsteken of gewoon in een kerkelijke entourage willen mediteren.
Ondanks de afkalving van veel gemeenten en het feit dat vooral jongeren het tegenwoordig laten afweten, moet de kerk zichtbaar blijven in de samenleving.’ Reinders denkt dat dit met name gewaarborgd kan worden door een ruimere openstelling én door het organiseren van tal van activiteiten. ‘In Zweeloo zijn we daar een aantal jaren geleden serieus mee aan de slag gegaan. Eerst waren sommige mensen best wel terughoudend, zo in de trant van:….. een tentoonstelling of concert in de kerk? Dat hoort toch niet! Maar de afgelopen jaren is die conservatieve opvatting gelogenstraft, want de kerk blijkt een geliefkoosd domein voor tal van maatschappelijke en culturele activiteiten. Kijk eens naar de talrijke exposities, lezingen en de concerten. En er worden hier tegenwoordig ook burgerlijke huwelijken voltrokken. De kerk is dus steeds meer een gemeenschapshuis. Dat doet mij oprecht deugd, want de kerk als instituut moeten we koste wat kost overeind houden. Dat lukt niet enkel en alleen meer met een kerkdienst op de zondag, daar is meer voor nodig. En daar wil ik graag mijn volledige medewerking aan verlenen.’
Boerenleven
Zijn boerderij aan de Brugstraat heeft hij inmiddels overgedragen aan zijn dochter Jantje en schoonzoon Johan Mulder. Maar af en toe helpt Jan nog graag een handje. ‘Het boerenleven heeft me altijd al getrokken. Mijn grootvader stichtte de boerderij in 1921 op de heide van het Wezuperveld. Mijn vader nam het boerenbedrijf over en zodoende ben ik ook boer geworden. Zo ging dat vroeger. Ik ben ooit nog drie jaar vertegenwoordiger van een coöperatie geweest, maar dat bleek niets voor mij. Ik ben blij dat de boerderij in familiehanden is gebleven, want de agrarische bedrijvigheid in het dorp moeten we koesteren.’ Reinders geniet nu van het welverdiende pensioen, schenkt veel tijd aan de kinderen en de kleinkinderen. ‘De rest van de vrije tijd probeer ik zo zinvol mogelijk te besteden. Wat dat betreft drukt de kerk momenteel een belangrijke stempel op mijn leven. Dat had ik pakweg twintig jaar geleden beslist niet kunnen denken. Ben weliswaar al bijna 45 jaar lid van de kerk, maar ik moet bekennen dat ik jarenlang geen kerk van binnen heb gezien. Ik ben heel vrijzinnig opgevoed, beslist niet zwaar op de hand. Heus, voor de beleving van het geloof hoef ik niet naar de kerk. Ik vind dat je als gelovige in de allereerste plaats de normen en waarden moet respecteren. Je medemens lief hebben en een eigen verantwoordelijkheid in het dagelijks leven moet nemen. Dat is wat voor mij in de eerste plaats telt!’ Het actieve kerkenraadslid uit Wezup maakt zich geen al te grote zorgen over het tanende kerkbezoek. Want al zo lang Reinders zich kan herinneren is het gebruikelijk om te zeggen dat het slecht gaat met de kerk. ‘Ja, ik hoorde het al toen ik nog op de lagere school zat, en nu nog kom ik het bijna dagelijks tegen in gesprekken. Trouwe kerkleden beklagen zich over de terugloop, en afhakers verontschuldigen zich ermee: het is toch een aflopende zaak. Daar ben ik het echter pertinent met oneens. Alleen moeten we wel beseffen dat de moderne mens gelooft op zijn eigen wijze, zonder dat daar per definitie kerkbezoek voor nodig is. Maar de kerk als een bakermat van geborgenheid zal altijd blijven, want zonder kerk is een geestelijk leven ondenkbaar.’
VVD
Reinders manifesteerde zich trouwens ook in tal van maatschappelijke en politieke functies. Al vanaf zijn 16e levensjaar is hij politiek verbonden aan de VVD. Was enige jaren raadslid van de liberalen in de toenmalige gemeente Zweeloo en vele jaren afdelingsvoorzitter van de partij. ‘Het politieke werk loopt als een rode draad door mijn leven. Ook hier spreekt weer maatschappelijke betrokkenheid uit. Dat heb ik altijd hoog in het vaandel gehad.’ Daarnaast heeft Reinders voor de Stichting Sociaal Kultureel Werk Zweeloo (SKW) en de Boermarke Wezup. Vanwege zijn vele verdiensten, zowel op kerkelijk, cultureel, sociaal als politiek vlak, ontving Reinders in 2007 een koninklijke onderscheiding.
Kosterschap
Vanaf 1991 is hij lid van de kerkenraad. Eerst van de Ned. Hervormde Kerk en sinds 2005 van de Protestantse Kerk Nederland, waarin hervormden en gereformeerden elkaar hebben gevonden. Jan Reinders vertelt dat hij begin van de jaren negentig steeds meer van het Zweeler kerkje is gaan houden. ‘De betrokkenheid werd almaar groter, zonder dat daar nu een directe aanleiding voor was. Ik heb sindsdien weinig diensten meer gemist.’ Vorig jaar nam Reinders ook het kosterschap voor zijn rekening. De ontstane vacature voor een nieuwe koster kon niet worden ingevuld. ‘Ondanks meerdere oproepen bleek niemand binnen de gemeente trek te hebben om het ambt van koster uit te oefenen. Kennelijk lonkt het niet meer. Vooral de verplichtingen met name op de zondagochtend speelt parten. Tja, soms menen mensen dat ‘kosteren’ niet meer zou betekenen dan het aansteken en het uitblazen van een kaarsje. Maar de werkelijkheid is anders: het is een drukke, maar tegelijk ook dankbare job.’ Hij prijst zich overigens gelukkig met de inzet van 26 kerkleden, die bereid zijn om als vrijwilligers beurtelings het kerkgebouw schoon te maken. En daarnaast zijn ook een aantal mensen bereid om hem bij afwezig te vervangen. ‘Dat alles verlicht het werk van de koster aanzienlijk.’
Stilte
Iedere eerste vrijdag van de maand organiseert de Werkgroep Kerkgebouw vanaf 19.30 tot 21.00 uur een ontmoetingsavond. ‘De kerk is dan voor een ieder toegankelijk. Er kan een verhaal of gedicht worden voorgelezen, muziek worden gespeeld, een gesprek gevoerd of een kaarsje worden gebrand. Het is goed dat de mensen op zo’n avond de kerk in kunnen lopen voor een gesprek of voor een rustpunt. Ja, thuis kan dat ook, maar het geeft toch een speciaal gevoel, om zomaar in een kerkgebouw te zijn. De bezoekers gaan na afloop met een enkel woord of in stilte weer naar huis. In een uur tijd is er een heleboel gebeurd’, weet Reinders. In de kerk komen tijdens ons gesprek twee toeristen binnen. ‘De deur stond open’, klinkt het op bijna verontschuldigende toon. ‘Mogen we even een kijkje nemen?’, de koster knikt instemmend. Hij toont zich een goed gastheer en geeft de bezoekers een korte rondleiding. Reinders is in zijn element en hoopt dit werk voor de kerk nog een aantal jaren te kunnen doen.
Bijschrift foto: De in Wezup geboren en getogen Jan Reinders (72) is een belangrijk ambassadeur van het 13e eeuws kerkje in Zweeloo.
Veel van zijn vrije tijd spendeert hij aan het behoud van het kerkelijk monument.
