De auteur uit Aalden heeft eind vorige maand de Drentse Geschiedenisprijs gekregen voor zijn boek over de Sicherheitspolizei in Drenthe.
Oud-Aaldenaar Marcel Zantingh heeft na 'Wel gebogen maar niet gebroken: Zweeloo, een Drentse gemeente in oorlogstijd' (2020) een nieuw boek over een belangwekkend aspect van de oorlog in Drenthe geschreven: 'Mensenjacht'. Het boekwerk schetst een overzichtelijk beeld van de Sicherheitspolizei in Drenthe in de periode 1940 - 1945, waarbij wordt stilgestaan bij deze Duitse organisatie en de acties die zij uitvoerde. Voor dit boek heeft de gewaardeerde historicus talloze archieven en andere bronnen geraadpleegd, wat leidde tot een bijna compleet overzicht van alle dodelijke slachtoffers - ongeveer 150 - in Drenthe.
Veel van deze gebeurtenissen bleven na de oorlog onderbelicht of werden zelfs bijna vergeten. Marcel deed de afgelopen tien jaar uitgebreid onderzoek naar Drenthe in de Tweede Wereldoorlog en stuitte op veel informatie over gebeurtenissen waarbij de Sicherheitspolizei betrokken was. Deze informatie werpt een nieuw licht op de geschiedenis van Drenthe in de oorlog en geeft antwoord op belangrijke vragen.
Marcel beschrijft uiterst gedetailleerd elke jacht op mensen. Het merendeel vond de dood in 1944 en 1945. Van bijna alle daders en slachtoffers heeft Marcel een foto gevonden. Ook bezocht hij zelf veel plekken waar mensen gefusilleerd werden en maakte hij daar foto’s van.
Gebeurtenissen die niet eerder in boeken of artikelen zijn vastgelegd, worden in dit boek beschreven. Schokkend om te lezen is ook het grote aantal Nederlanders dat bij de acties van de Sipo (Sicherheitspolizei) betrokken was. Ook zij worden met naam en toenaam genoemd.
In 1940 - 1941 begon de jacht nog redelijk menselijk, al werden kleine vergrijpen zeer serieus genomen. Begin september werd de directeur van de zuivelfabriek in Aalden opgepakt nadat in de nacht voor Koninginnedag (31augustus) jongelui de Nederlandse vlag op de schoorsteen hadden gehesen. Hij zou pas worden vrijgelaten als de daders zich hadden gemeld. Deze meldden zich niet en na vijf dagen werd de directeur vrijgelaten. Dit zou in 1944 en 1945 nooit zijn gebeurd. Trouwens, alleen de dorpen Aalden, Meppen en Zweeloo van onze voormalige gemeente komen in het boek aan bod.
Twee 'acties' mogen hier niet onvermeld blijven. Op 30 september 1944 werd het huis van Harm Rijmsma aan de Hoofdstraat in Zweeloo leeggeroofd en platgebrand. Het gezin was ondergedoken en overleefde de oorlog. Ambtenaar Rijmsma had geweigerd inwoners aan te wijzen voor dwangarbeid.
Het boek eindigt met de moord op Aldo Kiers, de pas 19-jarige jongen uit Oud-Aalden. Tot 7 april 1945 speelde hij geen rol in het verzet, maar op die dag kreeg hij een klus van verzetslieden. Die klus eindigde met zijn trieste dood in het Asserbos. Drie dagen later kwam de bevrijding die Aldo niet meer mocht meemaken.
Nu we 80 jaar bevrijding herdenken, is het goed ook de slachtoffers te gedenken. En dit boek helpt daarbij.
Marcel Zantingh groeide op in Aalden en studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. De afgelopen tien jaar specialiseerde hij zich in archiefonderzoek naar de Tweede Wereldoorlog. Eind vorige maand heeft Zantingh de Drentse Geschiedenisprijs gekregen voor zijn boek over de Sicherheitspolizei in Drenthe.
Oes Eig'n Kraantien
